Son illərdə iqlim dəyişiklikləri və antropogen təsirlər dünya üzrə su hövzələrinin vəziyyətinə ciddi təsir göstərməkdədir. Xəzər dənizi də bu prosesdən kənarda qalmayıb. Dəniz səviyyəsində müşahidə olunan dəyişikliklər həm ekoloji tarazlığa, həm də bölgədəki iqtisadi fəaliyyətlərə birbaşa təsir edir. Mütəxəssislər və tədqiqatçılar bu məsələyə ciddi yanaşaraq, mümkün fəsadları araşdırmaq və qabaqlayıcı tədbirlər görmək üçün müxtəlif elmi layihələr həyata keçirirlər.

Qazaxıstanlı mütəxəssislərin apardığı araşdırmalara əsasən, Xəzər dənizinin səviyyəsində sabit şəkildə enmə tendensiyası müşahidə olunur və proqnozlara görə, bu azalma 2050-ci ilə qədər mənfi 33 metrə çata bilər.

Bu barədə Qazaxıstanın ekologiya və təbii sərvətlər nazirinin müavini Mansur Oşurbayev məlumat verib. Onun sözlərinə görə, Xəzər dənizinin keçmişini nəzərdən keçirdikdə, su səviyyəsinin mənfi 28,5 metrə qədər azalması artıq həm ekoloji sistem, həm də dəniz təsərrüfatı üçün ciddi təhlükə yaradır.

Bu riskləri daha dərindən araşdırmaq məqsədilə 2023-cü ildə ölkədə Xəzər dənizi üzrə Elmi-Tədqiqat İnstitutu fəaliyyətə başlayıb. Bu institutun əsas vəzifəsi dənizin dayazlaşma səbəblərini və onun doğura biləcəyi nəticələri elmi müstəvidə araşdırmaqdır.